نتایج حاصل از آزمایش فاز ۲ آزمایش یک واکسن جدید برای دیابت نوع یک نشان داده است که این درمان در یک زیر گروه از بیماران دارای یک نوع ژنتیک خاص موثر است.
به گزارش موپنا، این نتیجه اگر در آزمایشات بزرگتر تأیید شود، این درمان جدید می‌تواند برای حدود ۵۰ درصد از بیماران مبتلا به دیابت نوع یک مفید باشد.
چندین سال است که محققان می‌دانند یکی از شاخصه‌های اصلی دیابت نوع یک وجود اتوآنتی‌بادی‌ها یا پادتن‌های خودکاری است که پروتئین پانکراس موسوم به “GAD۶۵” را هدف قرار می‌دهند. در این بیماران دیابتی وجود این اتوآنتی‌بادی‌ها اغلب نشانه اولیه بیماری است و مدت‌هاست که محققان احتمال ایجاد اختلال در این مکانیسم خود ایمنی را به عنوان راهی برای جلوگیری از تخریب سلول‌های تولید کننده انسولین فرض می‌کنند.
برای کمک به تحمل بیشتر سیستم ایمنی بدن در برابر این پروتئین‌های “GAD” طبیعی، واکسنی به نام “گاد-آلوم”(GAD-alum) تولید شده است. بنا به گفته محققان اگر بتوان سیستم ایمنی بدن یک بیمار دیابتی تازه تشخیص داده شده را برای جلوگیری از تخریب پروتئین‌های GAD آموزش داد، پس احتمالا می‌توان سطح تولید انسولین طبیعی را در بدن وی حفظ کرد. با این حال، تعدادی از آزمایش‌های این واکسن طی سال‌های اخیر بی‌نتیجه بوده است.
محققان در مرحله آزمایش فاز ۲ این واکسن، آن را روی ۱۰۹ بیمار مبتلا به دیابت نوع یک تازه تشخیص داده شده آزمایش کردند و مشخص شد که یک نوع ژنتیک خاص می‌تواند کلید درک این باشد که این درمان برای چه افرادی مفید است.
نیمی از این گروه ۱۰۹ نفره ماهانه سه واکسن “گاد-آلوم” را دریافت کردند، در حالی که برای نیمی دیگر تزریق دارونما انجام شد و ۱۵ ماه بعد هیچ تفاوتی در تولید انسولین بین گروه‌های درمان و دارونما مشاهده نشد. اما محققان اثر مثبت قابل توجهی را در یک زیر گروه از بیماران حاضر در گروه دریافت کننده واکسن با یک نوع ژنتیک خاص تشخیص دادند.
با بررسی یک نوع از ژن‌های “HLA” موسوم به “DR۳-DQ۲” این مطالعه یک ثبات بالینی قابل توجه در تولید انسولین را پس از ۱۵ ماه کشف کرد. حدود ۵۰ درصد از کل بیماران در این آزمایش دارای این نوع ژنتیک خاص بودند.
“جانی لودویگسون”محقق این مطالعه از دانشگاه “لینشوپینگ”(Linköping) سوئد توضیح می‌دهد: بیماران دارای ژن‌های “HLA” نوع “DR۳-DQ۲” به سرعت دیگر بیماران، تولید انسولین را از دست ندادند. در مقابل، ما هیچ تأثیر قابل توجهی در بیمارانی که این نوع HLA را ندارند، مشاهده نکردیم.
این یافته جدید می‌تواند به توضیح نتایج متناقض از مطالعات قبلی این واکسن کمک کند. “لودویگسون” همچنین خاطرنشان کرد که اگرچه این اثر درمانی مثبت باعث نجات کامل سلول‌های سازنده انسولین در یک بیمار دیابتی نمی‌شود، اما می‌تواند به بدن کمک کند تا سطح کمی از انسولین را حفظ کند که می‌تواند در حفظ سطح قند خون ایمن بسیار مهم باشد.
برای تأیید این نتایج، آزمایش‌های بزرگتری لازم است، اما “لودویگسون” می‌گوید این درمان جدید می‌تواند برای حدود ۵۰ درصد بیماران دیابتی نوع یک مفید باشد.
“لودویگسون” می‌گوید: به نظر می‌رسد درمان با واکسن “گاد-آلوم” یک راه امیدوار کننده، ساده و ایمن برای حفظ تولید انسولین در حدود نیمی از بیماران مبتلا به دیابت نوع یک است که نوع مناسب HLA را دارند. به همین دلیل ما مشتاقانه منتظر انجام مطالعات بزرگتر هستیم و امیدواریم که به درمانی منجر شود که بتواند پیشرفت دیابت نوع یک را تغییر دهد.
این مطالعه جدید در مجله Diabetes Care منتشر شده است.
